شهر زیرزمینی کیش

جاذبه های گردشگری 24 بهمن ، 1403 5 دقیقه

شهر زیرزمینی کیش؛ گنجینه ای پنهان در دل جزیره

شهر زیرزمینی کیش به عنوان یکی از شگفتی های تاریخی و معماری ایران با حدود 2500 سال قدمت در دل جزیره کیش قرار دارد. این شهر نه تنها یادآور تمدن کهن ایرانی است، بلکه نمادی از هماهنگی انسان با طبیعت محسوب می شود. این گنجینه ی پنهان در کنار دیگر جاذبه های طبیعی، مراکز خرید کیش، بازار های کیش و امکانات تفریحی متنوع، جزیره کیش را به یکی از محبوب ترین مقاصد گردشگری ایران تبدیل کرده است. در این مقاله قصد داریم به طور ویژه به شهر زیر زمینی کیش بپردازیم تا در هنگام تهیه تور کیش بازدید از این جاذبه را در برنامه خود قرار دهید. در ادامه با قدمت و تاریچه شهر زیر زمینی کیش، معماری و ساختار، جذابیت ها، اهمیت فرهنگی و دیگر شاخصه های این جاذبه ی زیبا آشنا خواهیم شد.

شهر زیر زمینی کیش و قدمت آن

"شهر زیرزمینی کیش" که به آن "کاریز کیش" نیز گفته می شود، یک قنات باستانی است که قدمت آن به بیش از ۲۵۰۰ سال پیش باز می گردد. این قنات ‌ها که آب شیرین ساکنان جزیره را تأمین می ‌کردند، به دلیل طول زیاد و عمق چاه ‌هایشان، از پیشرفته‌ ترین قنات ‌ها در زمان خود بوده ‌اند. به دلیل اهمیت کاربری که داشته اند، به خوبی حفظ و حراست شده اند و برای ساخت آن ها بسیار تلاش کرده اند. کاریز کیش نه تنها یک شاهکار مهندسی باستانی است، بلکه نشان دهنده تمدن پیشرفته و دانش عمیق ایرانیان در مدیریت منابع آب است.

تاریخچه شهر زیرزمینی کیش

تاریخچه این شهر زیر زمینی به دوران هخامنشیان باز می گردد. در آن دوران این قنات به عنوان یک سیستم آبرسانی هوشمندانه برای انتقال آب شیرین از قسمت های شمالی جزیره به مناطق مسکونی و کشاورزی استفاده می شده است. این کاریز که در حدود 2500 سال قدمت دارد امروزه کاربری آن تغییر یافته و به یک جاذبه ی گردشگری در جزیره ی زیبای کیش تبدیل شده است.

معماری و ساختار شهر زیرزمینی کیش

معماری متبهرانه و هوشمندانه این کاریز در 2500 سال پیش شما را شگفت زده خواهد کرد. شهر زیرزمینی کیش در عمق ۱۶ متری از سطح زمین قرار دارد و مساحتی بالغ بر ۱۰,۰۰۰ متر مربع را پوشش می دهد. البته در برخی از نقاط این کاریز ارتفاعی حدود 45 متر را شاهد خواهیم بود. از طرفی یکی دیگر از جذابیت های آن، سقف این شهر زیرزمینی می باشد که پوشیده از صدف‌ ها و مرجان ‌های طبیعی است و قدمت آن‌ ها به میلیون‌ ها سال می‌ رسد. در زمان ساخت این شهر، طراحی آن بر مبنای سه بخش مجزا و مختلف شکل گرفته است که هر کدام از آن ها وظیفه خاصی دارند و اطلاع از آن ها شما را شگفت زده خواهد کرد.

۱. تونل های قنات: این تونل ها که به صورت دستی و با زحمت و مشقت زیاد حفر شده اند، آب را از منابع زیرزمینی به سطح زمین منتقل می کردند. جالب است بدانید که دیواره های این تونل ها از جنس سنگ مرجان هستند که به دلیل خاصیت فیلترکنندگی، آب را تصفیه می کردند. شاید این موضوع را بتوان یک شگفتی در ساخت و مهندسی این شهر دانست.

۲. چاه های هوا: سپس در طول مسیر قنات با چاه هایی رو به رو می شوید. چاه هایی که برای تهویه هوا و دسترسی به تونل های زیرزمینی تعبیه شده است. این چاه ها یک کارآیی دیگر هم دارند و آن هم برای تعمیر و نگهداری قنات استفاده می شدند.

۳. فضاهای عمومی: در بخش هایی از شهر زیرزمینی، فضاهایی برای اجتماعات و مراسم های خاص در نظر گرفته شده بود. این فضاها با معماری خاص و تزئینات زیبا با هوای خنکی که داشتند محل مناسبی برای اجتماعات بودند و همچنین نشان دهنده اهمیت فرهنگی و اجتماعی قنات در گذشته هستند.

تغییر کاربری شهر زیر زمینی کیش

تغییر کاربری این شهر زیر زمینی در سال ۱۳۷۸ توسط یک ایرانی مقیم آلمان به نام مهندس منصور حاجی حسینی و با هزینه شخصی صورت گرفت. این مهندس ایرانی تصمیم گرفت تا این قنات تاریخی را به یک مجموعه فرهنگی - سیاحتی تبدیل کند و امروزه به یکی از جاذبه های گردشگری کیش تبدیل شده. امروزه بازدید کنندگان می توانند از طریق راهروهای عریض و نور پردازی های زیبا، به راحتی در این شهر زیرزمینی قدم بزنند و از تماشای معماری بی نظیر و فضای مرموز آن لذت ببرند.

جاذبه های شهر زیرزمینی کیش

جاذبه های و جذابیت های مختلفی مانند رستوران های سنتی، غرفه های فروش صنایع دستی و نمایشگاه های هنری در این مکان دایر شده اند تا گردشگران ضمن بازدید از این کاریز بتوانند از برخی از تفریحات رایج در کیش که در این شهر زیر زمینی نهفته است لذت ببریند. در ادامه با برخی از جاذبه های این کاریز آشنا خواهیم شد:

۱. موزه: در بخشی از شهر زیرزمینی، موزهای اختصاصی که به تاریخ و اهمیت آب در تمدن های باستانی اشاره می کند، ایجاد شده است. این موزه با نمایش ابزارهای قدیمی و ماکت های قنات، بازدید کنندگان را با شیوه های مدیریت آب در گذشته آشنا می کند.

۲. گالری های هنری: در برخی از تونل های شهر زیرزمینی، گالری هایی برای نمایش آثار هنری معاصر و سنتی برپا شده است. از دیگر امکانات این مجموعه می ‌توان به عکاس خانه، نگارخانه و بازارچه اشاره کرد.

۳. رستوران و کافه: تجربه غذا خوردن در یک رستوران زیرزمینی با فضایی کاملا متفاوت، یکی از جذابیت های شهر زیرزمینی کیش است.

4. مسجد: در شهر زیرزمینی یک مسجد نیز وجود دارد که به گفته برخی تنها مسجد مرجانی در جهان است.

اهمیت شهر زیر زمینی کیش

اهمیتی که این منطقه در گذشته داشته است، فراهم کردن مایه حیات یعنی آب شیرین برای ساکنان منطقه بوده است. اما امروزه شهر زیرزمینی کیش نه تنها یک جاذبه گردشگری است، بلکه نمادی از هوش و خلاقیت ایرانیان در گذشته به شمار می آید. این قنات باستانی نشان می دهد که چگونه نیاکان ما با استفاده از منابع محدود، سیستم های پیچیده ای برای بهبود کیفیت زندگی خود ایجاد می کردند. بازدید از این شهر زیرزمینی، فرصتی برای درک بهتر تاریخ و فرهنگ ایران و قدردانی از دستاورد های تمدن های گذشته است.